Tək və cəm isimlər

İsimlər kəmiyyətcə tək və cəm olur. İsimlər cəmdə olarkən – lar² şəkilçisini qəbul edir: kitablar, insanlar, evlər, şagirdlər və s.

Bu şəkilçi qoşulduğu sözün son samitindən asılı olaraq, fərqli şəkillərdə -rar², -nar², -dar² kimi tələffüz olunur: qatarlar – qatarrar, şəhərlər – şəhərrər, buludlar – bulutdar və s.

Dilimizdə elə isimlər də var ki, onların məzmununda çoxluq, topluluq anlayışı var. Belə isimlər toplu isimlər adlanır. Məsələn: el, xalq, kütlə, camaat, quşun, sürü, ilxı, dəstə, partiya və s. Toplu isimlərin çoxu (camaat və əhali sözləri istisnadır) cəm şəkilçisi qəbul edir: xalqlar, ellər, sürülər və s. Toplu isimlət tək isim olduğundan onlarla əlaqədə olan xəbər təkdə işlənir. Məsələn: El yaylağa köçür. Xalq azadlığına qovuşdu.

Qeyd: Bəzi cümlələrdə işlənən -lar² şəkilçili isim cəmlik bildirməyə də bilər. Məsələn: “Hər iki qardaş analarını çox sevir” cümləsindəki “analar” sözü çoxluq bildirmir, çünki hər iki qardaşın bir anası var. Bu cümlədəki -lar² şəkilçisi yiyəlik, aidlik bildirir.